Tiền tệ không chỉ là một phạm trù về kinh tế. Mà nó cũng là một phạm trù của lịch sử. Sự ra đời của tiền tệ như một cột mốc thay đổi nền văn minh nhân loại. Vậy tiền tệ là gì? Thông qua bài viết này Share301 sẽ giúp các bạn hiểu thêm về khái niệm này:
- Khái niệm và lịch sử hình hành của tiền tệ.
- Bản chất và chức năng của tiền tê.
Mục Lục
1. Tiền tệ là gì?
Tiền tệ được xem là một phương tiện dùng để thanh toán, trao đổi hàng hóa và dịch vụ tại một khu vực nhất định. Thông thường, tiền tệ được phát hành bởi cơ quan nhà nước, chẳng hạn như ngân hàng Trung ương. Tiền tệ được xem như đại diện của một nền kinh tế. Hiểu đơn giản, tiền tệ thực chất là tiền, bao gồm tiền xu và giấy. Nó được chấp nhận chung để thực hiện các giao dịch và thanh toán các khoản nợ.
Ngày nay, bên cạnh các loại tiền giấy thì còn có tiền ảo. Các đồng tiền điện tử như Bitcoin không tồn tại giá trị thực tế. Và được thanh toán hay lưu trữ dưới dạng tiền điện tử.
2. Lịch sử hình thành tiền tệ
Sự ra đời của tiền xu
Thời cổ đại, người ta trao đổi mua bán không bằng tiền. Họ trao đổi các sản phẩm với nhau để nhận lại những thứ họ muốn. Sau đó, một số nền văn hoá đã phát triển sử dụng tiền kim loại. Giá trị của các đồng tiền đó phụ thuộc vào giá trị vật liệu làm nên.
Phần lớn tiền xu đầu tiên được làm từ đồng và sắt. Sử dụng khá thuận tiện không cần phải cân khối lượng. Sự ra đời của tiền xu đã thúc đẩy nền thương mại cổ đại. Loại tiền xu đầu tiên xuất hiện vào 3000 năm trước công nguyên và thuộc thời kỳ Lưỡng Hà.
Tiền giấy và các loại tiền khác
Tiền giấy xuất hiện lần đầu tại Trung Quốc thời nhà Tống từ năm 600 đến 1455. Ở châu Âu, tiền giấy bạc đầu tiên được phát hành ở Thụy Điển bởi ngân hàng Stockholms vào năm 1661. Vào khoảng năm 1690, tiền giấy được in tại Mỹ và ngày càng phổ biến.
Trải qua khoảng thời gian dài phát triển, tiền xuất hiện với hình thức tiền đại diện. Các thương gia, ngân hàng phát hành các giấy biên gửi cho người gửi. Những hoá đơn được sử dụng phổ biến như phương tiện thanh toán và được xem như tiền.
3. Bản chất của tiền tệ
Tiền tệ như là hình thái giá trị của hàng hoá. Là sản phẩm quá trình phát triển lâu dài và trao đổi mua bán. Trước C.Mác, các nhà kinh tế giải thích tiền tệ là hình thái phát triển cao nhất, cho nên không thể làm rõ bản chất của nó. Tuy nhiên, C.Mác đã nghiên cứu tiền tệ dựa trên lịch sử phát triển của các quá trình sản xuất. Từ sự hình thành các giá trị hình thái hàng hoá. Cho nên đã tìm ra được nguồn gốc và bản chất của tiền tệ. Qua đó, tiền tệ là một loại hàng hóa đặc biệt được tách ra từ thế giới hàng hoá. Từ đó để làm vật ngang giá chung cho các loại hàng hoá khác. Nó thể hiện các lao động xã hội và quan hệ giữa những người sản xuất hàng hoá.
4. Chức năng của tiền tệ
Tiền tệ có mấy chức năng là một trong những đề tài được nhiều người truy vấn nhất trong thời gian gần đây. Mình sẽ trình bày một số chức năng chính của tiền tệ ngay sau đây:
Chức năng phương tiện trao đổi: đây là chức năng quan trọng nhất của tiền tệ. Và cũng được xem là chức năng duy trì tiền tệ. Khi tiền xuất hiện thì kèm theo đó là quá trình trao đổi hàng hoá xuất hiện. Tiền là vật trung gian, là vật ngang giá chung làm cho sự trao đổi hàng hóa trở nên thuận lợi hơn.
Chức năng phương tiện đo lường và tính toán giá trị: Việc sử dụng tiền để đo giá trị hàng hoá. Cũng giống như dùng cân hay thước để đo khối lượng hay chiều dài. Đây được xem là thước đo phổ biến trong quan hệ xã hội. Nhờ chức năng này mà tính chất tiền ngày càng phổ biến trong sự đo lường phát triển xã hội. Cũng như đo lường mức sống con người. Nó đã làm nên một nền kinh tế mang bản chất tiền tệ.
Chức năng phương tiện thanh toán: Nhờ vào tiền mà quá trình thanh toán giữa mọi người đơn giản đi rất nhiều. Mọi người có thể bán sản phẩm của mình cho bên thứ ba và lấy tiền thu được mua thứ khác.
Chức năng phương tiện tích lũy: Tích lũy là cơ sở để tái sản xuất cũng như mở rộng quy mô phát triển. Tiền cũng có chức năng này vì nó là phương tiện trao đổi, là tài sản có tính chất lỏng cao nhất. Một phương tiện thanh toán đều phải giữ được giá trị của riêng nó. Chính vì thế, các hàng hoá không hư hỏng mới được sử dụng làm tiền như vàng hay kim cương. Nếu không có tiền, chỉ có thể trao đổi các loại hàng hoá đến khi chúng hư hỏng.
Chức năng tiền tệ thế giới: Tiền của một quốc gia trở thành tiền thế giới khi nhiều quốc gia trên thế giới sử dụng. Tiền có thể thực hiện chức năng tiền thế giới khi nó phải đảm bảo thực hiện được đầy đủ bốn chức năng trên. Nói cách khác, tiền của một quốc gia thực hiện được chức năng tiền thế giới khi tiền của một quốc gia được nhiều nước tin dùng và sử dụng như đồng tiền chính thống.
5. Quy luật lưu thông tiền tệ
Quy luật lưu thông tiền tệ là quy luật quy định số tiền cần cho việc lưu thông hàng hóa ở mỗi giai đoạn cụ thể.
Lưu thông tiền tệ do yếu tố nào quy định:
Theo học thuyết Mác – Lênin, có 3 nhân tố ảnh hưởng đến lượng tiền tệ lưu thông: số lượng hàng hóa hiện đang lưu thông trên thị trường, giá cả trung bình của hàng hóa và cuối cùng là tốc độ lưu thông của các đơn vị tiền tệ cùng loại.
Sự ảnh hưởng của 3 nhân tố này đến lượng tiền tệ lưu thông dựa trên quy luật sau đây: Tổng giá cả của hàng hóa chia cho lượng lưu thông của những đồng tiền cùng loại trong cùng một khoảng thời gian.
Công thức để tính số lượng tiền cần thiết để lưu thông:
M=P*Q/V
Trong đó:
P: Mức giá thành của hàng hóa
M: Phương tiện cần thiết để cho lưu thông
Q: Khối lượng hàng hóa được đem ra lưu thông
V: Số vòng luân chuyển trung bình của một loại đơn vị tiền tệ
6. Lời kết
Bài viết ở trên đã giúp các bạn hiểu được khái niệm tiền tệ là gì. Bên cạnh đó, cũng đề cập cho các bạn về bản chất của tiền tệ là gì cũng như đâu là chức năng của tiền tệ. Hy vọng với những thông tin đề cập phía trên sẽ giúp ích nhiều cho các bạn!
Xem thêm:
Lệnh ATC là gì? Tổng quan thông tin lệnh ATC chi tiết nhất